Enoch Arden

Klara (Ruci) Saliu                        Alfred Lord Tennyson

Enoch Arden
Perktheu Klara (Ruci) Saliu

Rrëpirat e thikëta kanë krijuar një hon t’thell’;
Rrahur nga shkum’ e rër’ e artë;
Më tutje, kulme te kuqërremta molit përreth;
Dhe një kishë e rrënuar, më lartë.

Rruga të con drejt një kulle t’lart’-mulliri;
Pas saj muzgu dukshëm zbret
Tek karrot e mbushura të arr’mbledhësve;
Përhumbur n’zgavrat e pyllit t’ blertë.

Këtu në k’të plazh njëqind vjet më parë ,
Tre shoke të vegjël luanin të pandarë,
Ani Li, vashëza gjith’ nur e portit,
Filip Rei, bir’ i vetëm i një mullixhiu,
Dhe Enok Arden, djal’ i një marinari nurzi
Nga një anije mbytur, dimrit mbetur jetim.

Bashkë luanin nëpër rrangullat e bregut,
Me litar e rrjeta të vjetra peshkimi,
Nëpër varka e spiranca ndryshkur,
Kështjella rëre duke ngritur,
Gjurmët e tyre nga dallgët prishur.

Një shpellë e vogël qe krijuar nën shkëmb,
Aty fëmijet sajonin shtëpi,
Enok dhe Filip si të parë shisnin mend,
Ndërsa Ani shndriste si stoli.

Shpesh Enok thoshte i ngazellyer:
“Ja strehëza dhe gruaja ime,”
“Edhe imja”, Filip ia kthente i fyer.
Dhe nëse ziheshin, Enok të fortin bënte,
Ndërsa Filip me lotët rrëke:
“Enok, t’ urrej “!- sokëllinte.

Vasha përgjërohej e lotonte,
Për shkak të saj grindje nuk donte,
“Jam grua për të dy”, – thoshte’.

Kur agimi fëmijërisë së bukur kaloi,
Ngrohtësia e nj’ jete rrezëllitese filloi,
Të dy djemtë pas vajzës t’përvëluar;
Por ajo me Filipin sykaltër ndjehej ledhatuar.

Pavarësisht se vasha Enokun donte;
Nëse Filipi i heshtur zemrën do t’ia hapte,
Dashurinë kurrsesi nuk do t’ia mohonte.

Enok me guxim ia shfaqi dashurinë,
Dhe para vetes bëri nje betim:
Gjithë kursimet që kishte ti hiqte mënjane,
Për Anin një shtëpi dhe për vete një varkë.

Më në fund mbarësi për peshkatarin më fatlum,
I matur në veprime, i rrallë e trim shumë,
Për një vit të tërë marinar në nj’anije treg’tare punoi,
Dhe gllabërimit të detit tri herë i shpëtoi.

Cdo gjë filloi t’i ecte vaj,
Sa mbushi njëzet e një n’Maj,
Kur një varkë për vete siguroi,
Dhe drejt rrugës së mullirit përpjetë,
Anit një shtëpizë t’bukur i ndërtoi.

Në akshamin e një vjeshte t’artë,
Të rinjtë po bënin pushim,
Me thas’, canta e shporta, të vogla e t’ mëdha,
Pasi kishin mbledhur lajthi.
Filipi nuk shkoi,( babait t’sëmurë pranë i qëndroi).

Një orë më pas, ndërsa kodrën ngjiti,
Atje tej, buzë pyllit në luginë,
Enoku me Anin, përqafuar rrinin shtrirë,
Sytë e tij gri dhe fytyra e rreshkur
Digjnin si n’ altar,
Nga një zjarr ndezur i paparë.

Filipi me ngulm vështronte,
Në syt’ e tyre fatkeqësin’ e tij po lexonte,
Ndërsa cifti me zjarr përqafohej,
Filipi rrëshqiti tinëz, bëri të largohej.
Atje ku të rinjtë dëfrenin gjith’ gëzim;
Në terrin e natës,
Zemra e Filipit po gërryej nga ky pikëllim.

Këmbanat ranë dhe cifti u martua,
Kaluan bashk’ 7 vjet, me shëndet e kamuri,
Të nderuar, t’ lumturuar, e plot dashuri.

Kur me vajzë u gëzuan,
Bashkë shprehën një t’ brendshme dëshire,
Të kursenin c’ të mundnin,
Dhe fëmijës t’i jepnin nj’ jet më të mire.

Kjo dëshire lindi prapë,
Kur dy vjet pas, erdhi n’jet nj’ djalë,
Idhull për Enin e vetmuar,
Ndersa Enok nëpër detrat e xhindosur, i zemëruar
Ose shpesh dhe në toke duke udhëtuar.

Dhe c’është e vërteta kalin e tij t’bardhë,
Fytyrën e rreshkur nga shtrëngatat e dimrit,
Të gjithë e njihnin, jo vetëm tregut kryq e tërthor,
Por dhe në rrugicat tatëpjet’, deri tek porta e luanit,
Tek kocimaret kokërr-kuqe, pranë hollit të madh të Kishës,
Ku ushqimi së Premtes shërbehej nga Enok bamirës.

Papritur jeta kalon në tjetër hulli,
Ca kilometra tutje portit t’ ngusht’ në veri,
Dukej një liman i madh, që Enok shpesh e përdorte,
Sa herë kthehej nga deti, atje shkonte;
Dhe një herë kur kacavirrej mbi një direk,
Në mol ra për fat të keq;
Perfundoi me një thyerje në gjymtyrë;
Dhe ndërsa veten po merrte nga kjo mënxyre,
Një tjetër djal i erdhi n’jet, por i sëmurë:
I dëshpëruar mbi të ra, pasi halli nuk iu nda.

Megjithëse i matur e besimtar në Zot,
Enok rrinte shtrire mbytur në pikëllim e lot,
Ishte një makth i vërtetë,
Të shihte fëmijët e gruan e tij të dashur
Në mjerim përjetë.
Atëherë ai lutet:
‘O Zot, shpëtoje familjen time nga mjerimi,
Le te bjer’ mbi mua mallkimi’.

Ndërkoh’, ish-pronari tij për fatkeqësin dëgjoi,
Dhe vërtik tek njeriu që cmonte shkoi,
Për vaporin e ankoruar, kapiten e kërkoi.
Por Enok a do të shkojë?!!
Pas disa javëve vapori do të nisej,
Dhe Enok akoma hije dyshimi kishte,
Papritur ai vendosi pa mëdyshje,
Që tregëtarit të mos ia prishte.

Tani një parandjenjë e keqe e pushtoi,
Si retë, rrezet e diellit mbulojn’.
Me fëmijët dhe gruan c’do të bëhej,
Kur detrave ai do të endej?
Enok për kët’ hall shumë mendjen po vriste,
Barkën që aq shumë e donte, ta shiste,
Sa shumë dallgë me të kishte kaluar,
E njihte mire, deri tani me të kish mbijetuar.
Dhe me atë cka do të fitonte, mallra të blinte
E dyqan për Anin të ndërtonte që tregëtinë të fillonte,
Jo vetëm marinarëve e grave të tyre t’iu shërbente
Por dhe familjen të mbante, kur Enok në detra të lundronte.

Po sikur edhe ai të bënte tregëti
Me anijen sa herë që të kishte mundësi?!
Më në fund i pasur të ishte,
E një anije t’madhe të kishte,
Më shumë të fitonte e jetë më të mire të gëzonte,
Vogëlushët e tij t’i arsimonte,
Ditët i qet’ mes tyre të kalonte.

Ndërsa Enoku me vete këto ëndërroi:
Anin e zbehtë para shtëpis’ takoi,
Foshnjën e sëmurë e kishte në gji,
Drejt tij shpërtheu në lot gëzimi.

Vogëlushin e mekur në krah’ia lëshoi,
Enok e përkedheli e si bab’e përgëzoi,
Por zemër nuk pati që t’i tregonte,
Deri t’nesërmen se cfarë e mundonte.

Që kur unazën e Enokut n’gisht vendosi,
Për herë të parë guxoi dhe e kundërshtoi:
Herë me grindje e përgjërime,
Ditën mbushur me lot trishtimi,
E natën me puthje gëzimi.
(Sigurisht të keqen nga shpirti donte të nxirrte)
Duke iu përgjëruar atij t’mos ikte.

Por Enok kurrsesi për qejf nuk po largohej,
Për të dhe fëmijët e tij të dashur mundohej.
Lutjet e saj dhe të femijëve po shkonin kot,
Vullneti i tij e mbyti pikëllimin,që s’po e duronte më dot,
Dhe kështu, më në fund vendosi të shkoj.

Enok u nda me shokun e tij t’vjetër,
Nga i cili bleu rezerva e mallra pa kursim,
Punës iu fut për të përshtatur dhomën e ndenjes
Në një dyqan me rafte e artikuj për ushqim.

Pra, gjithë ditën e ditës punoi në shtëpi,
Me trapan, sharrë, çekiç e sëpatë,
Ani dukej sikur vdekja po i vinte me shpejtësi,
Derisa cdo gjë mbaroi nga kjo dor’e artë-
Dhoma ishte e ngushtë, – por Enok bukur e rregullon,
Ashtu sic natyra filizat e saj n’celje gjallëron.
Për Anin punoi deri n’darkë sa u lodh,
Pastaj ra si i vdekur deri n’mëngjes e u shplodh.

Mëngjesin e lamtumirës
Enok e përballi me guxim e qetësi,
Gjith’ frikërat e Anit i merrte me qesëndi.
Megjithatë Enok si njeri i Perëndisë,
U nënshtrua,
Dhe në atë mister ku njeriu është një me Perëndinë,
U lut për gruan dhe fëmijët e tij bekoi,
Cfar’ n’mënd i erdhi nxorri:
` Ani, ky udhëtim me hirësin’ e Perëndisë
Do të sjellë mbarësi për ne të gjithë.
Mba vatrën dhe zjarrin ndezur për mua,
Shum’ shpejt e dashur do të jem këtu si nj’ fajkua. ”
Djepin e foshnjës tim do ta tund,
Madje- Zotit i lutem ta bekojë,
Gjith’ të mirat vogelushit i uroj,
Në prehërin tim do ta mbaj,
Dhe përralla të padëgjuara do t’i tregoj,
E kur t’ kthehem përsëri, me të do të loz,
Prandaj, Ani shpirti im, eja, më jep zemër para se t’ shkoj.

Të fliste ai vazhdonte e vazhdonte
Dhe ajo besonte se të gjitha po i kuptonte,
Por kur bisedave iu kthehej seriozisht
Me stilin marinar si ligjerat’ në kish’,
Me maturi e besim në Zot,
E bënte atë t’ ëndërronte kot.

Dikur si vajzë fshati,
Kur shtambën mbushte n’ pranverë,
I kujtohej, sa herë që e takonte,
Këto punë ai fët-fët ia mbaronte,
E c’rëndësi kishte se sa po e dëgjonte,
E la përsëri të fliste, e ai vazhdonte.

Më pas gjerë e gjatë ajo foli:
` Oh Enoku im, ti je i ditur;
Ndonëse këtë mencuri fort mir’ ta di
Kam frikë, a do t’ shoh përsëri’?!
` Po mir’ atëherë, ” tha Enoku ,
‘Do të shoh une ty’.
Ani! Anija që un’ lundroj këtu do të kaloj,
( Ai ditën tregoi )
Merr një tejqyrë marinari e më vëzhgo
Dhe pastaj frikërat e tua largo. “

Kur momenti ndarjes erdhi, ai tha:
` Ani, shpirti im, qetësohu, më jep zemër përsëri,
Kujdesu për fëmijet, shpejt do të piqemi,
Kujdesu për cdo gjë, se un’ duhet të ik’.
Dhe kurrë mos ki frik’.
Me Zotin fol, nëse paniku të kap,
A s’ësht’ ai atje lart’?!
Si mund të largohem un’ nga ai,
Kur dhe deti është krijes’ e Tij!
Enoku u ngrit,
Gruan e tij të zalisur fort shtrëngoi,
Dhe vogëlushët e shtrenjt’ përqafoi;
Sa, për të tretin, shëndetlig,
Pas një nate të gjat’ pagjumësie,
Ai tha:
`Atë mos e zgjo, lëre të flej’,
Gjë nuk do të kujtoj’!
Dhe e puthi në djep.
Por Ani shpejt nga balli fëmijës,
Një kacurrel të vogël preu,
Që Enoku ta kishte me vete.
Atë kacurel ai vendosi ta mbajë gjith’ jetes,
Rrëmbeu plackat e mori tatëpjetës.

Dita që Enok përmendi se do kthehej, erdhi,
Ani mori një tejqyrë, por më kot, gjë n’det nuk vërejti,
Ndoshta tejqyrën n’sy mirë s’e fiksonte,
Ndoshta shikimi zbehtë, dora e dridhur atë e pengonte,
Ajo nuk e pa Enokun, atje në kuvertë sic mendonte,
Duke e përshëndetur me dorë nga anija ku lundronte.

Rrinte vështronte, tutje në horizont,
Vështronte, pastaj u largua mbytur në lot,
Megjithëse e vajtonte sikur ai t’ kish vdekur,
Uronte që ky pikëllim atë të mos kish prekur.

Por edhe tregëtia nuk po i ecte,
Borxhin dot s’e lante dhe sikur mallra te këmbente,
Nuk ishte dinake e s’dinte të gënjente,
As më shume e as më pak njerëzve t’u merrte.

Shpesh here mendja rrotull i vinte,
`Cfarë do të thotë Enok për këtë nuk e dinte?”
Për më shumë se një herë në k’to ditë të vështira
Pati presion, mallrat më lirë sec i bleu t’i shiste:
Tregëtia e la n’ baltë, shumë pak po fitonte,
Në pritje të lajmit që kurrë nuk arriti,
U mbyll n’ vetvete dhe marazi e mbyti.

Tani fëmija i tretë shëndetlig më nuk po rritej,
Pavarësisht kujdesit të nënës, më shumë po fikej,
Megjith’ punët e shumta të tregëtise,
Por dhe nevojave të mëdha të shtëpise,
Ajo mirë e dinte,
Se shpirti i tij i pafajshem nga kjo bot’ po ikte,
Ashtu si zogu nga kafazi arratisej;

Gjatë javës që Ani djalin varrosi,
Zemra e Filipit për qetësinë e saj merakosej,
(Që kur Enok u largua, me Anin ai nuk u ngatërrua),
Dhe ajo larg e mbajti për kaq kohë.
`Me siguri”, thotë Filipi ‘Unë tani atë mund ta shoh’.

Për një ngushëllim te vogël shkoi,
Direkt u fut n’ dhomën bosh përballë,
Në një derë të brendshme për pak ndaloi,
Trokiti tri here, por askush nuk kaloi.

Hyri brenda, pa Anin mbytur në pikëllim,
Sapo ish kthyer nga ai i shkret’ varrim,
Ajo uli kokën njeri të mos shikonte,
U kthye nga muri dhe filloi përsëri të vajtonte.
Atëherë Filipi në këmbë i tha ëmbël e prerë,
`Ani, kam ardh të të kërkoj një nder “.

Ai vuri re pasion kur ajo hoqi në zemër e tha:
`Kërkon nder nga mua, nga një njeri i trishtuar dhe hidhëruar?!
Disi i hutuar e me ëmbëlsi,
Ai u ul pranë saj, dhe tha me butësi:
`Erdha të t’ flas për atë që Enoku dëshironte’,
Për atë breng’ që kurrë më parë s’ta kam thënë:
Ju zgjodhët më të mirin mes tonë – një të fortë burrë:
Që gjithmonë bënte atë që dëshironte,
Mbanë ia dilte kur zemra ia kërkonte “.

Përse iku kaq i lodhur e i mërzitur?!
Duke iu lënë ju të vetmuar e të drobitur?
Jo për të parë botën -Jo për qejf të tij –
Por për t’iu dhënë fëmijëve një jet’ më të mirë,
Më mirë se t’ tij, në kish mundësi,
Pra kjo ishte dëshira e tij.

I mërzitur do të jetë, nëse kthehet përsëri,
Sepse humbi vitet më të bukura të rinisë,
Do të mërzitej edhe në varr,
Nëse shikonte famijët e tij lypsarë,
Pra Ani eja, shpirti im–
Kemi nje jetë të tërë që njihemi;
Të lutem për dashurinë,
Ti dhe fëmijët e tij mos më refuzoni –
Dhe nëse Enok kthehet përsëri,
Borxhin e ka të larë me mua tani,
Eja Ani, tani jam më i kamur,
Dhe nëse më lejon, vajzën dhe djalin mund ti arsimoj
Pra, ky është nderi që të kërkoj “.

Pastaj Ani me shikim nga muri,
U përgjigj `Unë nuk mund të ndahem nga burri;
Sa teveqele jam, sa e dëshpëruar.
Që kur keni ardhur, dhembjen ma keni shtuar;
Me mirësinë tuaj më shumë më lëndoni;
Enoku jeton, e kam në shpirt:
Borxhin do t’ua kthej: paratë paguhen një ditë;
Miresitë e tua nuk na duhen “.

Dhe Filipi ëmbël i kërkoi:
`Ktheje pak kokën Ani, të të shikoj?”
Ajo u kthye menjëhere,
U ngrit, dhe shikimin derdhi si at’here.
Për një moment fytyrën e tij t’ ëmbël kundroi,
E mbështolli në gjoks plot pasion
Më pas e ledhatoi në kokë dhe e bekoi.
Te dy në kopësht u përmalluan,
Dhe të ngazëllyer u larguan.

Pastaj Filipi djalin dhe vajzën në shkollë çoi,
Libra iu bleu, që t’i arsimojë,
E ndjeu si detyrim;
Si të tij’t i trajtoi
Dhe për hir t’ Anit cdo gjë iu plotësoi.

Kukurisjeve ziliqare n’ port iu trembej,
Dhe kur rrallë përmbi gjerdhin e saj kalonte
Zjarrmin e zemrës e frenonte.
Dhurata, perime e fruta fëmijeve iu çonte,
Lepuj, miell dhe ushqim të bollshëm,
Trëndafila nga kopshti i tij iu dhuronte
Me pretekstin e bamirësisë i mbulonte.

Disa herë Filipi mendjen Anit nuk po ia kuptonte:
Rrallë me shpirt i shprehte mirënjohje dhe e falenderonte,
At’her’ Filipi zemrën e fëmijeve fitoi;
Nga gjith cepat e rrugëve vetëtimthi vraponin,
Mirëseardhje të përzemert Filipit t’i ofronin.

Princat e shtëpisë dhe t’ mullirit ishin;
Kokëcarje për gabimet e tyre fare nuk kishin,
Luanin bashkë e ndjenin kënaqësi,
Shpesh e thërrisnin At Filipi.
Ndërsa Filipi dashuri fitonte,
Enoku më tepër harrohej.
Ai për ta mbeti si një vegim,
Një figurë në mjegullim.

Plot dhjetë vjet kaluan,
Enok me varkën e tij nuk dihet ku shkuan,
E la vatrën dhe tokën amtare,
Iku larg dhe nga ai nuk patën lajme fare.

Një mbreëmje, fëmijët e Anit shumë dëshironin,
Së bashku me të tjerët në pyllin e lajthive të shkonin,
Anin dhe At Filipin me vete kërkonin,
Shkuan në mulli e gjetën duke punuar,
`Eja me ne At Filip në pyll;-ata iu përgjëruan,
Ai dëshirën ua plotësoi dhe bashkë me Anin shkoi.

Por pasi zbritën rrugës tatëpjetë,
Në luginë pranë pyllit të blertë,
Ani rënkoi ’Ikni-tha, më duhet të pushoj”
Filipi pranë saj me kënaqësi i qëndroi,
Ndërsa të rinjtë të ngazëllyer,
Me potere në gëmusha u kredhën,
Thyen degë të thata e lajthi mblodhën,
Thirrën e bërtitën sa u corrën.

Filipi ulur në krah të saj qëndroi,
Për një moment të kaluarën kujtoi,
At’here në këto hije u zvarrit e lëngoi,
Duke ngritur ballin lart’ kumtoi:
“A i dëgjon Ani?!
Fëmijët plot gaz dëfrejne”.
`Ani e lodhur nuk nxorri asnjë fjalë,
Mbuloi fytyrën me duar e filloi të qaj;
`Anija ka humbur, anija ka humbur! –ai nxitoi të thotë
Pse duhet të tretesh më kot,
Dhe fëmijët jetim ti lësh në lot’?!
Pastaj Ani u përgjigj: këtë nuk e kam menduar’
Nuk e di pse kur dëgjoj zërat e tyre,
Ndjehem aq e vetmuar’.

Atëher’ Filipi iu afrua më shumë e tha:
`Ani, më ra ndërmend dicka,
Ka kohë që më ka munduar,
Saktësisht kur, unë nuk e di,
Por vendosa të ta them tani.

Oh, Ani shpirti im,
Nuk ka shpresë e asnjë mundësi,
Ai që të la 10 vjet më parë,
Të jetë ende gjallë ende tani- më ler të flas:
Më pikëllon në shpirt kur t’ shoh n’ varfëri:
Larg teje, nuk të ndihmoj dot ashtu sic di,
Ndoshta e kupton c’dua të them,
Gruan time dua të të kem.

Me shpirt prova plot do t’ kesh,
Fëmijët tuaj si të mitë do t’i pres.
Më duan si babë, dhe të premtoj,
Nëse gruaja ime shpejt do të bëhesh,
Pas gjithë këtyre viteve trishtimi,
Si cdo bir i Perëndisë e lumtur do t’ ndjehesh.

Mendohu një herë;
Jam i kamur, pa njeri, pa barrë në shpinë,
Gjith’kujdesin e dashurinë do ta hedh tek tinë.
Kemi një jetë të tërë që njihemi,
Por dashuria ime për ty,
Eshtë më e hershme nga c’mendon ti.

Pastaj Ani ëmbël tha:
` Në shtëpin’ tonë je ëngjëll i Perëndisë.
Zoti ju bekoftë Filip dhe ua shpërbleftë,
Me diçka më të lumtur se unë në kët jetë.
Nuk e di nëse sa Enoku do t’iu dua,
Me thuaj të lutem çfarë kërkoni nga mua? “

`Unë jam i kënaqur”- Ai u përgjegj:
`Se Enoku më pak të më duash’
‘`Oh ‘e frikësuar ajo bërtiti
Sikur donte të thoshte: ‘I dashur Filip prisni’
Nëse Enoku vjen – Ah po sikur Enoku të vijë ?!
Të lutem prisni dhe një vit përsëri,
Një vit nuk është aq gjatë:
Më duhet të kthjellohem edhe pak.
O prisni pak moj e uruar!
` T’ kam prit gjithë jetën’- Filipi tha i dëshpëruar
Nuk mund të tregohem aq i paduruar.

“`Jo ‘- thirri ajo ,
` Të bëra një premtim – vetëm një vit larg do të rrimë:
A s’ mund të durojmë të paktën një vit?!
Dhe Filipi u përgjegj:
‘Sigurisht’!.

Të dy qëndruan pak në heshtje.
Filipi shikimin nguli tek perëndimi diellit,
Zhurma e një karroje e përmendi;
U ngrit dhe një zë bëri nga pylli.
Kur fëmijët mbërritën,
Nata dhe fresku po afrohej,
Të gjithë së bashku zbritën,
Drejt portit ngarkuar me cfar’ pyllit i grabitën.

I dha dorën Anit tek port’ e shtëpisë,
Duke i thënë ëmbëlsisht:
`Ani, kur fola me ty,
Nuk ishe mire, u gabova atje tej në lëndinë.
Unë gjithmonë kam detyrime për ju. ”
Atëherë Ani duke qarë iu përgjigj:
`Edhe un’ gjithashtu.”

Ajo foli, dhe në një moment si të thuash,
Duke bërë ecjejake nëpër shtëpi,
I ranë ndërmend fjalët e Filipit,
Sa shumë e kishte dashur që në vogëli.

‘Shkëndia në vjeshtë ja ku lindi përsëri-
Tha Filipi e para saj qëndroi,
Premtimin që ajo i bëri kujtoi.
` Edhe një vit? “Ajo e pyeti gjith’ kërshëri.
` Po-tha ai kur arrat të piqen përsëri’
‘Ani eja jashtë të shohim’,
Por ajo e shtyu e trazuar;
Për një muaj, si shumë kishte avancuar.
Një muaj, për vetëm një muaj –e ndjente se ishte e detyruar.

` Ani, mos u nxito, ke kohë dhe mendo’-tha Filipi
Me sytë që xixëllinin, nga dashuria zhuritur,
Dhe zërin që i dridhej nga zemra përpëlitur;
Por Ani në faj ndjehej;
Që shumë përgjigjen po ia vononte
Justifikime të kota po nxirrte,
Vuajtjet e saj po zgjaste,
Derisa gjysma e vitit të kalonte.

Menjëhere thashethemet n’ port filluan,
Gojët e pështira u liruan,
Disa përshpërisnin se Filipi me të po luan,
Te tjerë se ​​ajo po e joshte,
Kurse dikush tjetër të dyve kodoshë iu thoshte.

Se c’ kishin ata në mendje,
Kërkush nuk e dinte.
Dhe ai që të këqia fantazon,
Si gjarpri vezët lëshon,
Sigurisht të dy i pickon.

Djali i saj i heshtur rrinte,
Por këtë lidhje shumë e dëshironte.
Ndërsa vajza gjithmon’ nënën inkurajonte,
Me Filipin zemërmire të martohej,
Dhe familjen nga varfëria të shpëtonte.

Fytyra e Filipit shpesh ngërdheshej.
I drobitur, i dërrmuar,
Nga cucuritjet që e kishin turpëruar.

Një natë ndodhi që Anin gjumi nuk e zinte,
Seriozisht u lut, të paktën një shenjë të kishte,
‘Të jetë gjallë Enoku im?”-veten pyeste.

Rrethuar nga muri natës-errësirë,
Nuk e duronte dot pritjen në zemrën e ngrirë,
U ngrit nga shtrati, dhe ndezi një dritë,
Pastaj Biblën hapi me dëshpërim;
Papritmas vuri gishtin në tekstin e saj,
`Nën pemën e palmës’ –filloi të këndonte,
Por kjo gjë shumë nuk po i tregonte:
E çfarë me këtë donte të thoshte?!

Librin shpejt e mbylli dhe ra n’ kllapi:
Kur ja! N’ vegim, Enoku i saj ulur atje tej,
Poshtë nje pem’ palme, mbi të diell:
` Eshtë larg – ajo mendonte,
I lumtur, duke kënduar qëndronte;
Fal Zotit atje lart Dielli pafundësisht shkëlqente,
Ndërsa në ato palma ai lot lumturie derdhte;
“Oh shyqyr Zotit, qënka lart, shum’ lart’!

Këtu ajo u zgjua,
Dhe më në fund vendosi, Filipit t’i thoshte:
`Nuk ka asnjë arsye pse ne të mos martohemi.”
`Oh për hir të atij Zoti,” ai u përgjigj, `për hir’ tonë,
Do do të martohesh me mua shpejt sa s’ësht’ vone.

Plot gëzim këmbanat rane dhe ata u martuan,
Por zemra e Anit shume s’po gëzonte;
Zhurmë hapash iu duk se dëgjonte,
Pëshpërimën nga vinte nuk po e kuptonte;
Nuk dinte ç’të bënte, e vetmuar do të mbetej,
Ndaj nguronte portën të hapte,
E frikësuar të hynte, por Filip mirë e dinte:
Se këto frikra e dyshime, ajo do ti kishte;

I sigurt, se kur fëmijë të lindte,
Paniku do të ikte, gjëndja e saj do të ndryshonte,
Dhe Filipin shumë do të dashuronte.

Po Enok ku vallë të ishte?
Anija `Fat Mbarë” ecte, lundronte,
N’ gjirin e Biskajës drejt lindjes po shkonte,
Në gadishull, ca trazira kaloi,
Por më pas udhëtimi pa problem vazhdoi,
Me ndihmën e Zotit tek ishujt e artë ankoroi.
Aty Enoku bëri ca pazar,
Për fëmijët bleu ca monstra, krijesa mitike,
Një dragon të praruar, vogëlushin për ta gëzuar.

Më pak fat pati drejt lundrimit për në shtëpi,
Në fillim, deti ishte shumë i qetë,
Asgjë nuk dukej në horizont vërtet;
Dëgjohej zhurma e valëzave,
Shkaktuar nga një puhize e lehtë.

Menjëherë papritur erërat filluan,
Kursin e anijes ndryshuan,
Në nje botë errësirë pa hënë i çuan,
Përplasje! Më në fund, anijen shkatërruan.

Por Enoku dhe dy të tjerë shpëtuan,
Gjysmën e natës mbi bovë e trapa qëndruan;
Notuan të corientuar drejt një ishulli në mëngjes
Të kamur, por më të vetmuarit në det.

Për mjete jetese s’kish nevojë,
Fruta, arra, dhe bimë ushqyese plot;
Kët’ jetë të egër pa shpresë mirë mund ta jetonin.
Atje buz’ detit vetëm grykën e malit shikonin,
Por kasolle me gjethe palme kishin mundësi të ndërtonin.
Dhe kështu një strehëz të vogël sajuan brenda në shpellë
Krijuar nga mëma natyrë shpirtgjerë.

Por më i vogli disi i rritur,
Plagosur natën e këtij shkatërrimi të papritur,
Luftoi me vdekjen tre vjet me rradhë.
Dy të tjerët një trung të rënë gjetën;
Ta digjnin të vdekurin sipas ritit Indian të vjetër.
Ndërkohë shoku Enokut, për veten ishte i pakujdesshëm,
Nga dielli u godit në kokë e ra përtokë;
Nga këto dy vdekje Enoku vetmuar,
Paralajmërimin e Perëndisë `Prit’ pat lexuar.

Mali, pylli i dendur,
Lëndinat dredha-dredha përdredhur,
Si rrugë për në parajsë përpjetë,
Kurora e arr-kokosit derdhej si shtëllungë drejt’,
Insektet dhe zogjtë fluturonin shkrepëtimë,
Lulet e bardha kacavjerrëse rreth trungjeve
Lëshuar deri përtokë,
Krijonin një ngrohtësi e madhështi në atë botë.

Të gjitha këto bukuri ai i pa,
Por ajo që më shumë i mungonte,
Ishte zëri dhe fytyra e mirësise njerëzore.

Aty ai pat dëgjuar zogjtë e oqeanit duke cicëruar,
Valët që gjëmonin në gumë duke zhurmuar,
Pëshpëritjen e pemëve e gjetheve lulëzuar,
Përroin e rrëmbyeshem nga valët gllabëruar.

Kur poshtë bregut shpesh shtrihej
Gjithë ditën grykën e malit shikonte,
Një marinar i një anije të mbytur,
Dicka për të lundruar kërkonte:
Më kot cdo dite priste,
Mes palmave, gëmushave dhe greminave
Që kur agimi flakërinte ujrat në lindje e perëndim,
Deri në mbrëmje kur yjet në qiell ndrinin xixëllim,
E valët e oqeanit zhurmonin me ulërim
Dhe përseri agim, por akoma jo lundrim.

Aty shpesh i dukej sikur shikonte,
Hardhucën e artë që qetësisht mbi të pushonte,
Një fantazmë ndjekur nga të tjera para tij lëvizte, fanitej,
Ose vetë ai andej këndej vërtitej,
Të shikonte njerëz, gjëra dhe vende që shpirti ia donte.
Vështronte tej në horizont dhe shpesh mendonte;
Sikur foshnjat, gauimat e tyre të dëgjonte,
Anin, shtëpinë e vogël, rrugën tatëpjetë të shikonte,
Mullirin dhe rrugicat me gjethe mbuluar,
Më tutje sallën e madhe t’kishës së vetmuar,
Kalin që ai dëboi, anijen që shiti,
Agimet e freskëta e me vesë të Nëntorit,
Shiun e lehtë dhe gjethet e vjeshtës vyshkur,
Dhe rënkimin e zymtë të detit nga stuhia prishur.

Një ditë në veshët e tij iu bë sikur kumbonte,
Një zhurmë e mekur plot gaz nga larg,
Megjithëse nga vinte nuk po e kuptonte
Tingëllimë këmbanash të famullisë ishte,
E dëgjonte.
U ngrit brof në këmbë e filloi të rrënqethej,
Por kur ky dreq ishull i bukur iu kujtua,
Zemra e tij e shkretë disi u lëndua,
Pasi kudo ku shkonte,
Këmbë njeriu s’ shikonte,
Ndihej shumë i vetmuar,
Dhe po vdiste nga kjo vetmi e mallkuar.

Kështu mbi kokën e zbardhur të Enokut,
Stinët me diell e shi vit pas viti vinin e shkonin.
Shpresat për të parë të dashurit e tij,
Për të prekur tokën e tij të shtrenjtë
Ende nuk ishin venitur, por akoma rronin;
Papritur fatkeqësisë së tij i erdhi fundi,
Kur një anije pa në breg,
Kish fatin e anijes”Fat Mbare”,
Që nuk dinte se ku kish’ mbet.

Një ndihmës kapiten i anijes që në mëngjes,
Përmes mjegullës që ishullin kishte rrethuar,
Vuri re ujin që qetë nga kodrat rrëshqiste,
Ndaj në tokë ekuipazhin urdhëroi të zbriste,
Ujë burimi të kërkonte,
Prej tyre gjith’ ishulli zhurmonte.

Poshtë grykës së malit,
Dikush me flok’ e mjekër t’gjatë levizte,
Veshur allasoi, vështirë si njeri të ngjiste,
Si hajvan lart e poshtë pëshpëriste,
Bënte shenja me duar dhe mërmëriste.

Megjithatë Enoku rrugën udhëhoqi,
Rrëketë e ujit të pijshëm ndoqi;
Pastaj me ekuipazhin u bashkua,
Kur arriti me ta kuptohej, u lehtësua.

Më pas fuçit’ e mbushura hodhën në bord,
Dhe aty historinë e tij të dhimbshme tregoi e u përlot:
Në fillim vështirë ta besonin,
Por me pas gjith’ sy e vesh të çuditur dëgjonin.
Rroba i dhanë e udhëtuan për në shtëpi,
Me ta tërë ditën punonte,
Për të larguar atë dreq vetmi.

Asnjë nga ata nuk ishte nga anët e tij,
I heshtur rrinte, fliste vetëm kur e pyesnin,
Sa gjatë i dukej! Anija shume ngadalë udhëtonte,
Ndërsa ëndrra e tij më shpejt se kjo puhizë dembele fluturonte,
Arriti deri poshtë hënës me re mbuluar,
Si dashnor aty gjeti pak vend për të qëndruar,
Ndjente ajrin e freskët të livadheve larë me vesë,
Duke çarë murin fantazmë mespërmes.

Dhe pikërisht ekuipazhi atë mëngjes,
Mblodhi para për njeriun e shkretë,
Lart tek bregu e lëshuan,
Tek porti ku shpesh ai kish ankoruar.

Kur mbërriti Enoku me askënd nuk foli,
Por u turr drejt shtëpisë së tij të shkoj-
Shtëpise? E çfarë shtëpie?! A kishte shtëpi ai?-mendoi.
Atë pasdite të freskët me diell,
Luginën e thellë përshkoi,
U zhduk në mjegull, në atë botë gri,
I ra rrugës shkurt për në shtëpi.

Në të majtë ishte rrugicë e ngushtë,
Në të djathtë kullotë e punuar,
Poshtë pemës së zhveshur,
I binte fyellit Robi pezmatuar,
Gjethet e thara vërtik poshtë u turrën
Sa me shumë mjegulla dëndësohej,
Aq më shumë vesa dhe errësira thellohej.

Më në fund mes mjegullirës,
Një dritë vezulluese u dallua,
Ndërsa ai shtëpise iu afrua.
Pastaj poshtë rrugës së gjatë ngadalë lëvizi,
Zemra i paralajmëroi gjithë fatkeqësinë,
Sytë nguliti n’ ata gurë,
Ku me Enin dhe fëmijët kish ngritur shtëpinë.
Plot shtatë vjet në dashuri,
Dritë s’pa, fëshfërimë s’dëgjoi,
(Nje tabelë-në shitje- lexoi)
Poshtë u zvarrit duke menduar,
E vdekur, apo e vdekur për mua!

Poshtë llogaces, drejt molit të ngushtë ai shkoi,
Kërkonte një tavernë që dikur e mbante mend,
Bërë me trare të vjetër, nga mola rrënuar,
Mendoi se nuk do të ekzistonte më.

Por i zoti para ca kohësh kish shkuar,
Duke e lënë të ve Mariam Lein,
Dikur marinarët sherrxhinj këtu pinin,
Shtëpinë mbante me ato pak fitime që i dilnin.
Por tani ishte tavern’ shumë e qetë,
Për jabanxhinjtë kishte një dhomë për të fjet’,
Atje Enoku për ca kohe pat mbet’.

Miriam Lein e mirë ishte, por gojën pak të madhe e kishte,
Vetëm nuk e linte, shpesh shkonte e i thoshte
Gjithë c’ndodhte në port i tregonte,
Enokun nuk e njihte, shumë pamjen kish ndryshuar,
I zeshkët, i kërrusur, ca më i shkurtuar.

Kaq shumë u dëshpërua- kur për familjen e tij dëgjoi,
Vdekja e foshnjës së tij, varfëria që i pushtoi,
Mësoi se Filipi për fëmijët kujdesej e në shkollë i çoi,
Anit për një koh’ te gjatë rrotull i vinte,
Ajo mezi i pranoi, por në fund në martesë përfundoi.
Dhe Filipit një djalë i dhuroi.

Fytyra e tij asnjë grim s’lëvizi,
Kushdo që ta shikonte do të mendonte,
Se historinë më shumë se rrëfimtari e kish ndjerë:
Vetëm kur ajo mbaroi, kokën në mënyre prekëse tundi,
“I varfri Enok, u braktis e humbi”.
Kët’ fjalë e përsëriti disa herë,
Përsëri- “ I humbur”- pëshperiti prerë.

Tani Enoku fytyrën e Anit mezi priste ta shikonte;
`Ah sikur fytyrën e saj t’ëmbël të kundroja
Dhe të ishte e lumtur shumë do dëshiroja”.

Kjo fantazi më shumë e ngacmoi
Dhe në mbrëmje më përpara e çoi,
Kur atë ditë të mërzitshme Nëntori,
Akoma më e trishtueshme në mugëtire,
Atje lartë në kodër qëndroi
Dhe cdo gjë poshtë vështroi.
Një mijë kujtime në mëndje vërtiti,
I papërshkrueshëm trishtimi.

Nga dritarja një dritë e ngrohtë dallohej,
Pas shtëpisë se Filipit, më shume flakërohej,
Dhe Enokun tërhiqte, e dukej sikur verbohej,
Ashtu si zogu mërgimtar, nga feneri hutohej;
Përplaset, i marrosur drejt tij shkon,
Dhe këtu jeta e tij përfundon.

Shtëpia e Filipit ishte përball’ rrugës,
Shtëpia ku banonte tani drejt fushës,
Por prapa një portë të vogël kishte,
Rrethuar me mur një lulishte:
Dhe në të, një bershan i lashtë harlisej,
Rreth e rrotull shtruar me zall për shëtitje:

Por Enoku u shmang disi në ecje sipër,
Dhe tinëz iu ngjit murit, pas bershanit;
Që andej edhe mund te mos shkonte,
Nëse brengat e tij do ti frenonte.

Gotat, enët e argjendta në bufenë e lustruar,
Shkëlqenin dhe vetëtinin, në kët’ vatër të ngrohtë.
Dhe në të djathtë të vatrës Filipin dalloi,
Shokun shpërfilles të kohëve që kaloi,
I shëndetshëm faqekuq, foshnjën në prehër mbante;
Dhe pranë burrit të dytë, perkulur si një vashë po i ngjante,
E madhe disi në moshë, ishte fisnikja Ani Li,
Bjonde, shtatlartë, në dorën e ngritur lartë
Tundte një fjongo dhe një lodër riki-tak,
Fëmijën ta argëtonte,
Dhe nga krahët e burrit mendjen t’i largonte.
Kështu ata më shumë vazhdonin e qeshnin.

Në të majtë të vatrës ai mundi të shihte,
Nënën e foshnjës që shpesh vështrimin i hidhte,
Më pas me të kthehej e bisedonte,
Pastaj me djalin më shumë lodronte,
Shumë e kënaqur, për buzëqeshjen që i dhuronte.

Dhe tani ky i vdekur vjen në jetë e shikon,
Gruan e tij që për të, më nuk ekziston,
Fëmijën e saj në prehrin e të atit,
Gjithë atë ngrohtësi, paqe, lumturi,
Dhe fëmijët e tij shtatlartë për bukuri.

Të gjithë mbretëronin në vatanin e tij,
Ish bër Zot i të drejtave dhe dashuris’ së fëmijëve të tij.
Sadoqë Miriam Lein të gjitha ia kishte thëne,
Gjërat që vetë me sy shikon,
Më shumë se ato që dëgjon rëndojnë,
Këmbët iu morën dhe u trondit,
U mbajt pas nje dege peme se pati frikë,
Britmë therrëse, të tmerrshme mos nxirrte,
Si shpërthim i fatkeqësisë që kishte.

Prandaj u kthye mbrapsht tinëzisht,
Që zalli nën këmbë të mos bënte zhurmë,
U mbajt gjithë rrugës n’murin e kopshtit të shtëpise,
Poshtë të mos rrëzohej e të fikët të mos i binte,
Tek porta u zvarrit, e hapi, dhe e mbylli,
Lehtë si një i sëmurë, tek hyrja nga pas zbriti.

Përball’ shtëpise tek mbeturinat doli,
Dhe aty ra përtokë, por zë s’ nxorri,
Sepse gjunjët më s’i mbanin, e kishin tradhëtuar,
Kështu që përmbys ra duke gërmuar
Në tokën e lagësht duke u lutur i hutuar.

‘Kjo s’durohet më!Pse ma bënë këtë?
O Zot i Gjithfuqishëm, Shpëtimtari bekuar,
Ti që më ke përkrahur në ujdhesën time të vetmuar,
Më ndihmo, o Atë, edhe pak në vetminë time!
Më ndihmo, më jep forcë të mos i tregoj,
Qetësinë asaj dhe fëmijëve të mos ua dëmtoj!

Të vërtetën te mos ia dëftoj,
Ata nuk më njohin, veten kurrë s’duhet të tradhëtoj,
Puthjen si baba birit e bijës sime s’mund t’ua dhuroj.
U bllokua, s’mundi më të fliste e mendonte,
U shtri i dalldisur e rënkonte.

Por kur u ngrit, u turr drejt shtëpisë,
Nëpër rrugë të gjatë dhe të ngushtë ai shkoi,
Trurin e tij të lodhur si këngë e pushtoi,
Mendimi se kurrë asaj s’do ti tregoj,
`Për mua ta marr vesh, s’do ta lejoj. ‘

Ndjehej pothuajse i brengosur.
Por në vetvete me besim t’fort dhe i vendosur,
Me një dëshirë që nga shpirti i buronte,
Gjithë botën e hidhur të luftonte,
Ashtu si burimet e ujit të ëmbël në det,
Po mbahej gjallë në këtë jetë.

“Kjo gruaja e këtij mullixhiut
Për të cilën po më tregon,
A nuk ka frikë se një ditë të vërtetën mëson?! ”
`Aj, Aj e shkreta”, – Miriami Enokut i tha,
Më futët kaq shum’ frikën sa më s’ka!
Nëse do ti thoni se të vdekur e kemi parë,
‘A thua ky do të ishte ngushëllimi saj?!

Dhe ai mendonte se Zoti e ka thirrur
Që asaj të vërtetën t’i tregonte.
Do të pres kur ora e Tij t’ vij ‘
Tha Enoku,- dhe me vete vendosi,
Lëmoshë të mos kërkonte,
E për të jetuar. kudo të punonte.

Dora gjithë punët i zinte.
Vozaxhi, marangoz dhe farkëtar pat qenë,
Rrjeta peshkimi për varkëtar kish bërë,
Në ngarkim, shkarkim anijesh kish’ ndihmuar,
Në atë kohë kur tregëtia ish e kufizuar,
Siguronte mirë sa për të jetuar.
Pavaresisht se sa për vete punonte,
Puna nuk i jepte kënaqësi,
Sepse ai mirë mund të jetonte,
Por atë jetë nuk po e gëzonte.

Rrodhën vitet dhe dita erdhi përsëri,
Kur Enok u kthye me lëngatë në shpirtin e tij,
Pak nga pak u sëmurë e ra në plogështi,
Derisa asgjë s’mund të bënte tjetër,
Të rrinte në shtëpi, shtrirë në shtrat për gjith’ jetën.

Enoku me kurajë po përballonte këtë dobësi.
Sigurisht, anija e mbytur s’mund të gëzohet,
Kur shtrëngata e tërbuar drejt brigjeve afrohet
T’i rrëmbej atë shpresë jete që vjen,
Ta shpëtojë nga dëshpërimi ku e gjen,
Ai ndjeu vdekjen që mbi të po agonte,
Dhe kështu cdo gjë përfundonte.

Por në këtë agim një rreze shprese po lindte,
Enoku filloi të mendonte,
‘Se pasi nga kjo bote të ikte,
Ajo le ta mësonte,
Se sa shumë ai e donte’.
Me zë të lartë Miriam Leinit i thirri:
`Zonjë, kam një sekret – të lutem më premto,
Para se të ta them: -‘Mbi librin e shenjtë m’u beto,
Asgjë të mos tregosh, derisa në dhe të më mbulosh.
‘Për vdekje të betohem’ thirri gruaja shpirtmirë,
Duke e dëgjuar atë me dëshirë!

‘Betohu mbi kët’ Bibël -tha Enok me rreptësi,
Dhe mbi librin e shenjtë Miriam bëri be gjith’ frikë,
Enok e pyeti duke rrotulluar syt’ e tij gri :
‘A e njihje një Enok Arden në kët’ qytet?’
‘E njihja?’ –ajo tha’. “Kish kohë që e njihja”.

Ah, po. Mbaj mend kur k’saj rruge poshtë zbriste,
Kokën mbante lartë, dhe sytë njerëzve s’ua hidhte.

Enoku iu përgjegj me trishtim dhe ngadalë:
“Tani ai njeri është katandisur kokë mënjanë,
Askush për të nuk thotë as edhe një fjalë ,
Dhe tri ditë më kanë mbetur për të jetuar;
Pra, unë jam ai që me të isha i martuar! “

Gruaja sapo e dëgjoi,
Një klithmë mosbesuese lëshoi.

Uau ti qënke Arden, ti?!!
Jo, -S’është e mundur. Ai ishte më i gjatë se ty.
Ndërkohë Enoku ia behu përsëri:
“Zoti im më ka kërrusur, më ka bërë kështu;
Dhembja dhe vetmia më kanë shkatërruar,
Megjithatë, ta dish se ajo me mua u martua,
Por tani mbiemri dy herë iu ndërrua.
Me gruan që Filip Rei ka tani
Me të jetoja dikur nën një çati.
Prandaj ulu këtu dhe më dëgjo me qetësi!”

Pastaj ai i foli për udhëtimin,
Mbytjen e anijes, jetën e vetmuar, kthimin,
I tha se Anin kishte parë
Dhe një vendim kishte marrë.
Ndërsa ajo dëgjonte,
Menjëhere filloi të lotonte,
Ndërsa në zemrën e saj ajo vazhdimisht dëshironte,
Shpejt të turrej në të voglin liman,
Për Enok Arden e hallet e tij të tregonte.

Por s’guxoi sepse kish premtuar,
Prandaj u tregua e duruar.
Duke u lutur, ajo tha:`
“Shiko një herë fëmijët, para se të shkosh!
Hë, Arden, më lejoni t’i marr?!”
Dhe vetëtimthi zbriti poshtë gjithë zjarr.
Por Enok priti pak dhe mekur tha:
“Zonjë, tani në fund mos më shqetëso,
Premtimin sa te vdes do ta mbaj, më beso,
Ulu këtu pranë, mundohu të më kuptoni,
Derisa fuqitë të më lëshojnë.
Po të le një amanet,
Kur Anin të shihni,
I thoni që ika duke e bekuar,
Duke u lutur për të , e duke e dashuruar ;
Si at’herë kur rrinim të përqafuar.
Dhe thuaj sime bije që unë e pashë
Nënës së saj shumë i ngjante,
E bekova dhe u luta derisa shpirtin këputa.

I thoni Filipit se dhe atë e kam bekuar;
Kurrë të keqen s’më ka uruar.

Fëmijët, që mezi në të gjallë më panë,
Nëse duan, këtu të vdekur më kanë,
Unë akoma babai tyre jam;
Por Eni nuk duhet të më shikojë,
Fyrtyra ime vdekur, trishtim do t’i shkaktojë.
Kam dikë nga gjaku im,
Që në botën tjetër më prêt me padurim.
Ky është floku i tij.
Ajo ia preu, me vete ma dha,
Tërë këto vite e ruajta si stoli
Dhe mendova ta kem edhe në varr në gji.

Por meqënse foshnjën në parajsë do ta takoj,
Mendjen po ndryshoj,
Ai gjithë gëzim pret, drejt tij të shkoj,
Ndaj merreni flokun dhe jepjani Anit me dashuri,
Pasi kjo mund ta ngushëllojë,
Për më tepër mund dhe t’i kujtojë,
Se unë jam pikërisht ai “.

Ai po mbaronte.
Dhe Miriam Lein të gjitha ia premtoi,
Pastaj sytë dhe një herë tek ajo rrotulloi,
Përsëriti gjithë c’dëshironte,
Dhe ajo vazhdoi t’i premtonte.

Tre netë kaluan,
Ndërsa Enoku i zbehtë, i ngrirë rrinte,
Miriami herë vështronte, e herë dremiste.
Një klithmë e lartë nga deti ushtoi,
Në të gjitha shtëpitë e portit kumboi.
Ai u zgjua. Krahët lartë ngriti:
”Shiko një anije! Një anije!” “Më në fund shpëtova!”
Sa kishte në kokë bërtiti,
Ra dhe sytë përgjithmonë mbylli.

Kështu vdiq ky shpirt i fortë e heroik.

Dhe kur e çuan në varr,
Një varrim kaq madhështor, porti rrallë kishte parë.